BIM Nasıl Uygulanmalı – 4 : İşbirliği ve İletişim

BIM sisteminin en önemli katkılarından bir tanesi, doğru olarak uygulanması durumunda hem aynı departmanda çalışanlar arasında hemde departmanların birbirleri arasında iletişim ve işbirliğini arttırmasıdır. Günümüzde inşaat sektöründe yaşanan en büyük sorunlardan biri olan aynı proje için çalışan farklı departmanların birbirleri ile bilgi paylaşımı ve iletişim eksikliği, BIM modellemesini ortak bir model ve bilgi paylaşımı ile yaparak aşılabilmektedir.

Dizayn aşamasında mimari, statik, mekanik ve elektrik gibi departmanların iletişim ve işbirliğinde, yapım aşamasında ise dizayn departmanları ile yapım departmanları arasındaki iletişim ve işbirliği arttırılmaktadır. Hatta yapının işletme aşamasında yapım aşamasında edinilmiş olan bütün bilgiler model üzerinde bir bütün olarak işletme departmanına aktarılabilmektedir.

Gerekli bilgileri içeren 3 boyutlu görsel bir model üzerinde bilgi alışverişi yapılmasından dolayı üretilmiş olan herhangi bir bilginin kaybolması veya 2 boyut projeler üzerinde yapılan çalışmalarda oluşan yanlış anlaşılmaların önüne geçilebilmektedir. Aşağıdaki grafik klasik süreçler ile BIM süreçleri arasında departmanların proje hakkındaki bilgi seviyelerini güzel bir anlatım ile karşılaştırmaktadır.

BIM sisteminde kullanılan birçok program işbirliğini (collaboration) sağlamak için yazılımları içinde çözümler sunmaktadır. Yapılacak olan çalışmanın uygulanabilmesi için departmanların aynı yazılımı veya birbiri ile direk olarak haberleşebilen yazılımları kullanmaları önemlidir. Yazılımların aynı olmasının ötesinde BIM sisteminin özünde bir veritabanı yönetimi olması nedeni ile yazılımların aynı sürümlerini kullanıyor olmaları da önemlidir. Buna ek olarak, tek bir model üzerinden çalışılacağından, dosya boyutlarının mevcut bilgisayar donanımlarına uygun boyutlarda olmasına özen gösterilmelidir. Aksi takdirde kullanıcıların sürekli beklemeleri dolayısı ile verimsiz bir çalışma ortamı ortaya çıkacaktır. BIM sisteminde kullanılan bilgisayar donanımları dikkate alındığında 300 mb boyutunun üzerindeki dosyalar ile çalışılmaması önerilmektedir.

Modelleme aşamasında modelin yönetiminin ve paylaşımının nasıl yapılacağının doğru olarak tarif edilmesi gerekmektedir. Aynı ofis ortamında çalışan departmanlar arasında paylaşım yöntemi çok daha rahat uygulanabilirken, günümüzde daha çok rastladığımız farklı ofislerde çalışan departmanlar arasında bilgi paylaşımının yönetimi önem kazanmaktadır. Aynı ofis içinde çalışılması durumunda kullanılacak olan yazılımlara uygun bir server ve doküman kontrol sistemi sayesinde bu işbirliği sağlanabilmektedir. Farklı ofislerde çalışan departmanlar için ise internet üzerinden hizmet veren çok farklı yazılımlar bulunmakta olup, bunlardan hangisinin projeniz için uygun olduğuna BIM konusunda tecrübeli ve sürecin tümüne hakim personel tarafından karar verilmelidir.

Departmanlar arasında işbirliğinin sağlanabilmesi için her kullanıcının modelin hangi bölümünden sorumlu olacağı ve daha önceki yazımda anlattığım LOD seviyelerinden hangisine kadar sorumlu olacağı tarif edilmelidir. Bu tariflere göre kullanıcılara yazılım içinde yetki seviyeleri tanımlamaları yapılarak her kullanıcının kendi yetkisi dahilindeki sistem ve alanlarda çalışması ama aynı zamanda bütün modeli görüntüleyebilmesi sağlanmalıdır. Yetki seviyelerin tanımlanması çalışacak ekip hakkında bilgi sahibi kişiler tarafından yapılmalıdır, kullanıcı yetkilerinin fazla veya az yapılması durumunda talep edilen şekilde kullanılamayan bir model ortaya çıkabilecektir.

Günümüzde model üzerinden iletişimi sağlayan birçok yazılım mevcuttur ve bunların birçoğu mobil cihazlar veya tablet cihazlar ile bilgi alışverişi yapabilmektedir. Dolayısı ile dizayn ofisinde yapılan çalışmaya sahada mobil cihazı ile geri bildirimde bulunmak ve bilgi paylaşmak aynı model üzerinde yapılabilmektedir. İşbirliği açısından doğru bir kurulum yapılması durumunda proje revizyonları anında bütün departmanlar tarafından görülmekte ve bilgiler güncellenebilmektedir Örnek olarak mimari ofisin vitrifiye tiplerinde LOD200 seviyesinde kendi modeli üzerinde yapacağı bir değişiklik, mekanik modelde vitrifiye tiplerinin LOD400 seviyesinde güncellenmesini gerekli uyarı bilgilerini de içerecek şekilde yapılması mümkündür.

http://designreform.net/article/2013/12/02/computation-bim-au2013-day-zero-1

Departmanlar ve çalışanları arasında işbirliği ve iletişimin arttırılması BIM sisteminin ana amaçlarından biridir ve bütün departmanlara hitap eden BIM sistemi için gereklidir. Modelleme aşamasında işbirliği ve iletişimin nasıl yapılacağının doğru tarif edilmesi zaman ve maliyet tasarrufu da sağlayacaktır.  Konusunda tecrübeli ve süreçlerin tümüne hakim personel tarafından kurulup yönetilmesi durumunda BIM süreçlerine hitap eden bir model oluşturmak mümkün olacaktır.